برای کنترل، ارزیابی و تایید کیفیت بتن نیاز به آزمایش در چند مرحله می باشد، و آزمایشگاه بتن به منظور اجرای انواع آزمایش‌های بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. آزمایشگاه بتن آذران دارای تجهیزات مختلفی است که جهت ارزیابی ویژگی‌های بتن تازه یا سخت شده را فراهم نموده است. ارزیابی ویژگی‌ بتن آماده مطابق دستورالعمل‌های مختلف نظان مهندسی و سازمان استاندارد انجام می‌شود.

آزمایش بتن به دو دسته آزمایشگاهی و برجا صورت میگیرد:

  • داخل آزمایشگاه: که بتن در محیط آزمایشگاهی انجام می‌شود.
  • برجا: اجرای آزمایش بتن در محل پروژه صورت می‌گیرد.

نمایی از آزمایشگاه بتن آذران با تجهیزات مختلف

آزمایشگاه بتن آماده تبریز

آزمایش بتن آماده در تبریز

آزمایشگاه بتن آماده تبریز

آزمون بتن آذران در تبریز

در مواقعی تجهیزات مورد نیاز برای اجرای برخی از آزمایش‌های بتن، امکان جابجایی راحت آن‌ها به محل نمونه‌گیری وجود ندارد. در این حالت، بتن با توجه به طرح اختلاط در محیط آزمایشگاه ساخته شده و نمونه مورد نیاز از آن برداشته می‌شود یا نمونه‌برداری در محل پروژه صورت می‌گیرد و نمونه به آزمایشگاه منتقل می‌شود. تجهیزات مورد نیاز برای دیگر آزمایش‌های بتن، قابل جابجایی هستند. در این حالت، نمونه‌برداری و اجرای آزمایش در محل پروژه و اصطلاحا به صورت برجا انجام می‌شود.

آزمایش بتن برجا
نمونه‌ای از یک آزمایش برجای بتن (چکش اشمیت)

آزمایش های بتن آماده آذران به 3صورت آزمایش‌های مخرب و غیر مخرب و آزمایش بتن تازه انجام می‌شود:

«آزمایش مخرب» (Destructive Testing):

آزمایشی که اجرای آن، باعث شکست نمونه یا آسیب به بخشی از سازه و عضو مورد آزمایش می‌شود.

«آزمایش غیر مخرب» (Nondestructive Testing):

آزمایشی که اجرای آن، هیچ آسیبی به سازه، عضو یا نمونه مورد آزمایش وارد نمی‌کند.

آزمایش بتن تازه:

بتن آماده تازه، در حین اینکه شکل‌پذیری، کارایی، چسبندگی و مقدار سیمان کافی بهره می‌برد اما میزان رطوبت آن زیاد نیست. ویژگی‌های بتن تازه بر روی خصوصیات محصول نهایی (بتن سخت شده) تاثیر مستقیم دارد.

ارزیابی ویژگی‌های بتن آماده به منظور اطمینان از کیفیت مناسب بتن و سازه‌های بتنی از اهمیت بالایی برخوردار است.

آزمایش بتن آماده تبریز

نمونه برداری بتن آماده در تبریز

نمونه برداری بتن آماده تبریز

نمونه برداری بتن آذران در پروژه

ویژگی‌های بتن تازه
  • کارایی و روانی
  • درصد هوای
  • زمان گیرش
  • رطوبت
  • وزن مخصوص
  • جداشدگی
  • آب انداختن
  • جمع‌شدگی پلاستیک
  • جمع‌شدگی حرارتی
  • انبساط حرارتی
  • دمای هیدراتاسیون
  • دما

از بین موارد بالا، ویژگی‌هایی نظیر کارایی، مقدار هوا و زمان گیرش بتن تازه، بیشتر از موارد دیگر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. توجه داشته باشید که این موضوع، چیزی از ارزش‌های ویژگی‌های دیگر کم نمی‌کند. ویژگی‌های دیگر، بر حسب اهمیت و نیاز پروژه مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

نمونه گیری جهت آزمایش بتن تازه

نمونه‌گیری از بتن تازه دارای اصولی است که مطابق استاندارد ASTM C172/172M انجام می‌شود. این استاندارد، دستورالعمل جامعی را برای نمونه‌گیری از انواع مختلف میکسر و محفظه‌ها فراهم کرده است. در نمونه‌گیری نمونه‌گیری بتن تازه، نمونه انتخابی باید معرف کل بتن ساخته شده باشد.

در نمونه‌گیری، رعایت اصول زیر الزامی است:

نمونه‌گیری اولین بخش از نمونه تا آخرین بخش آن، نباید بیشتر از 15 دقیقه طول بکشد.
نمونه انتخابی، پیش از شروع آزمایش، باید به خوبی مخلوط شود.
در صورت نمونه‌گیری از تراک میکسر، نمونه از بخش میانی (در حین خالی کردن بتن) برداشته شود.
در صورت درشت بودن سنگدانه‌های مخلوط، نمونه انتخابی از الک 37.5 میلی‌متر عبور داده شود.

آزمایش‌های جهت بتن آماده آذران جهت ارزیابی کارایی بتن تازه موارد زیر می باشد:

  • «آزمایش اسلامپ» (Slump Test)
  • «آزمایش کی اسلامپ» (K-Slump Test)
  • «آزمایش ضریب تراکم» (Compaction Factor Test)
  • «آزمایش وی-بی» (Ve-Be Test)
  • «آزمایش جریان» (Flow Test)
  • «آزمایش میز جریان» (Flow Table Test)
  • «آزمایش کلی بال» (Kelly Ball)