بتن Scc

بتن خود تراکم و یا بتن SCC یا (Self-compacting concrete) نوعی از بتن است که به عنوان بتن تازه هم از آن یاد می‌شود. این نوع بتن تحت وزن خودش متراکم می‌شود و نیازی به نیروهای ویبره خارجی برای متراکم‌شدن ندارد. از بتن SCC، معمولاً در جاهایی استفاده می‌شود که استفاده از ویبراتورها برای تقویت و قوام بتن سخت است. بتن خود متراکم وقتی در فضای قالب و بین آرماتورها ریخته می‌شود، تحت وزن خودش، بدون این‌که حبابی بر جای بگذارد، به صورت همگن متراکم می‌شود.

بتن خود تراکم با توجه به پیشرفت های در فناوری در بتن خلق شده و دارای ویژگی های خاص در این بتن، امکان ساخت را در اختیار مهندسان قرار داده تا جهت حل مشکلات ناشی از عدم تراکم مناسب در سازه های بتنی از جمله کاهش عمر مفید و دوام سازه ها استفاده کنند.

بتن‌ریزی در بتن خود تراکم نسبت به دیگر انواع بتن آسان‌تر است و به ویبراسیون و فشرده کردن بتن نیازی نیست. این موضوع باعث کاهش هزینه‌های بتن‌ریزی می شود و بدون نیاز به هیچ گونه عملیات خاصی، سطوح خارجی این نوع بتن صاف و صیقلی رقم می‌خورد. همچنین روانی و کارایی بالای بتن خود تراکم باعث شده تا بتوان اشکال هندسی مختلف که ساخت آن‌ها با بتن معمولی ممکن نیست را شکل داد.

ترکیبات بتن خود متراکم

1. سیمان

سیمان در تمامی بتن نقش اساسی دارد، از مصالح ضروری ساخت بتن خود متراکم می باشد. انتخاب نوع سیمان در ترکیبات بتن خود متراکم با دیگر بتن های بتن های معمولی تفاوتی ندارد ولی حجم خمیر بتن در تولید بتن خودتراکم با بتن معمولی تفوات دارد در بتن Scc حجم خمیر (شامل ریزدانه‌، سیمان و آب و افزودنی معدنی) بیشتر از بتن معمولی انتخاب می‌شود. چراکه افزایش فاصلۀ بین سنگ‌دانه‌ها و کاهش اصطکاک میان آن‌ها جهت بهبود روانی بتن و کارپذیری بتن تازه می شود لذا نوع و خصوصا مقدار سیمان بر اساس خواص و دوام مورد نیاز به نسبت پروژه ها تعیین می گردد. معمولا مقدار سیمان در بتن خود تراکم بین kg/m3 450-350 است  و نسبت آب به سیمان از عوامل افزایش پایایی بتن محسوب می شود.

2. سنگدانه درشت و ریز

در ترکیب بتن خودمتراکم اندازه سنگدانه های درشت نباید از 20 میلی متر بزرگتر باشد، و اکثرا بتن ریزی که سازه ها با آرماتور متراکم، اندازه سنگدانه بین 10 تا 12 میلی متر است. سنگدانه های درشت که برای بتن معمولی استفاده می شود، قابل مصرف در SCC است با این تفاوت که مقدار آنها در بتن خود متراکم کمتر از بتن معمولی است چون سنگدانه درشت انرژی زیادی مصرف می کند که باعث کاهش جاری شدن بتن می شود و در هنگام عبور از موانع مانند آرماتور باعث مسدود شدن بتن می شود.

از سنگدانه های ریز مناسب در بتن Scc به دو نوع ماسه شکسته و گردگوشه میتوان اشاره کرد.

3. آب در بتن SCC

آب در تولید بتن خودمتراکم همانند ویژگی در بتن معمولی است فقط نسبت آب به سیمان در بتن خودتراکم برابر یا کمتر از نسبت آب به سیمان در بتن معمولی است. چون افزایش مقدار آب باعث افزایش احتمال ناپایداری بتن شده و کاهش زیاد آب باعث افزایش لزجت بتن می‌شود لذا تنظیم کردن نسبت آب به سیمان یکی از مهم‌ترین بخش‌های طراحی نسبت اختلاط بتن خودتراکم است یعنی فوق کاهنده آب یا فوق روان کننده ها از مواد بسیار مهم در تولید بتن SCC هستند.

4. مواد افزودنی معدنی

مواد افزودنی معدنی با توجه به طراحی مخلوط و خواص مورد نیاز بتن می تواند متفاوت باشد. میکروسیلیس، سرباره و روباره از مواد معدنی است که می توان در SCC مصرف کرد که باعث کاهش نفوذپذیری و بهبود کیفیت سازه ها می شود. سرباره به بهبود خواص رئولوژیکی بتن کمک می کند.

5. مواد افزودنی شیمیایی

در بتن خودمتراکم از 2نوع مواد شیمیایی جهت روان کنندگی بتن و پایداری استفاده میشود.

• مواد افزودنی فوق‌روان‌کننده:

جهت تامین روانی مخلوط بتن Scc باید از مواد افزودنی فوق روان کننده ممتاز مثل پلی کربوکسیلات استفاده کرد. مقدار مصرف کربوکسیلات در حدود ۰٫۵ تا ۱٫۵ درصد وزنی سیمان است.

• مواد قوام‌آور:

مواد قوام‌آور کاربرد کمی دارند و البته به نسبت پروژه که از نتوان روش‌های دیگر پایداری مد نظر را تأمین کرد از مواد مواد قوام‌آور استفاده می‌شود. مقدار مصرف این مواد در حدود ۰٫۱ تا ۰٫۵ درصد وزنی سیمان است.

6. مواد اصلاح کننده ویسکوزیته

مواد ویسکوزیته جهت افزایش مقاومت جداشدگی در بتن خود متراکم بکار میرود. مواد اصلاح کننده هم ویسکوزیته مخلوط را افزایش می دهد و هم باعث کاهش اثر تغییر در آب مخلوطی شود.

7. فیلرها

فیلر مناسب پودر سنگ گرانیت در ترکیبات بتن خود متراکم باعث پایداری مخلوط بتن می شود و می توان جایگزین مواد اصلاح کننده ویسکوزیته نیز مصرف نمود. اندازه فیلرها معمولا کمتر از ۰/۱۲۵mm است همچنین این مواد پودری جهت افزایش حجم خمیر در بتن خودتراکم در برخی پروژه ها ضروری می باشد.